ضربان قلب جنین و رابطه آن با سقط

یکی از مهم ترین معیارهای تشخیص سقط جنین در سه ماهه اول بارداری و حتی بعد از آن تعداد ضربان قلب جنین است که اگر از یک اندازه مشخصی کمتر باشد پزشک اطمینان می یابد که جنین سقط شده است و یا احتمال سقط زیاد است. در این شرایط معمولا پزشک چندین سونوگرافی پی در پی را برایتان تجویز می کند تا در چند اسکن متوالی وضعیت جنین را بررسی کرده و تشخیص دقیقی داشته باشد.

زمانی که ضربان قلب جنین آهسته تر از حد انتظار است به آن برادیکاری جنین گفته می شود که به معنی بالا رفتن احتمال سقط می باشد. گاهی نیز ممکن است سن حاملگی درست محاسبه نشده باشد که دلیل اصلی سونوگرافی های پی در پی نیز همین است که این خطای انسانی را از بین ببرد. در این مقاله می خواهیم برای شما مادران اومایی عزیز وضعیت ضربان قلب جنین و تشخیص سقط از طریق شمارش این ضربان را توضیح دهیم. با ما همراه باشید.

خطر سقط جنین

ضربان قلب متوسط جنین در حدود هفته ششم بارداری باید به طور متوسط 6 ضربه در هر دقیقه باشد. از هفته ای که ضربان قلب شروع می شود به سرعت افزایش می یابد و در هفته نهم حتی به 180 بار در دقیقه می رسد و بعد دوباره کمی کاهش پیدا می کند. بنابراین متفاوت بودن تعداد ضربان قلب در طول بارداری کاملا طبیعی است و نباید نگران ان باشید اما کمترین تعداد ضربان قابل قبول برای جنین از هفته پنج به بعد 3 بار در دقیقه می باشد. در طول هفته ششم بارداری این ضربان افزایش ناگهانی دارد و به 100 بار در دقیقه می رسد. در هفته هفتم نیز تعداد ضربان به طور متوسط 120 بار در دقیقه خواهد بود. 

اگر ضربان قلب جنین در طی هفته هفتم بارداری پایین تر از این حد باشد، از نظر پزشکی احتمال خطر سقط جنین افزایش می یابد. این امکان نیز وجود دارد که ضربان آهسته قلب جنین در سه ماهه اول موقتی باشد که این وضعیت به عنوان برادی کاردی زودگذر شناخته می شود. این حالت زمانی اتفاق می افتد که یک سونوگرافی واژینال فشار بیش از حدی را در رحم ایجاد کرده و باعث کند شدن ضربان قلب به صورت موقت شده است.

نتایج مطالعه ای که در ژورنال آمریکایی Roentgenology منتشر شده است نشان می دهد که پزشکان می توانند تعیین کنند که کدام یک از جنین های با ضربان قلب پایین در سن حاملگی 6 هفته در معرض خطر هستند و کدام یک از آنها مشکلی ندارند. معمولا از هر 18 مادر بارداری که دچار این شرایط می شوند 16 تای آن ها با موفقیت دوران بارداری را طی کرده و فرزند سالمی به دنیا می اورند و تنها دو بارداری منجر به سقط می شود. 

ناهنجاری های ژنتیکی در سه ماهه اول می تواند دلیل اصلی سقط جنین در این زمان باشد. اگر سونوگرافی شما نشان داد که کودک شما ضربان قلب آهسته ای دارد، احتمالاً می ترسید و نگران می شوید، به خصوص اگر مجبور باشید یک هفته برای سونوگرافی بعدی صبر کنید. متاسفانه راه دیگری برای تشخیص دقیق وضعیت جنین وجود ندارد و باید در این چند روز صبور و آرام باشید. بعضی اوقات ضربان قلب کودک در سونوگرافی بعدی عادی می شود و در این صورت بارداری بدون عوارض بیشتر ادامه خواهد یافت.

اما متأسفانه گاهی اوقات نیز نتیجه دیگری در سونوگرافی مشخص خواهد شد. ضربان پایین جنین بصورت پایدار طی دو یا چند هفته  غالباً نتیجه یک ناهنجاری کروموزومی است که باعث می شود حاملگی متوقف شود و یا در صورت ادامه ریسک آن بالا خواهد بود و مادر نیاز به مراقبت های ویژه ای خواهد داشت.

موارد استفاده از سونوگرافی

در دوران بارداری، سونوگرافی که تصاویر داخل رحمی را با استفاده از امواج صوتی تولید می کند ممکن است به دلایل مختلف استفاده شود که عبارتند از:

•  ارزیابی ویژگی های کروموزومی
•  ارزیابی وضعیت آناتومیک
•  ارزیابی طول دهانه رحم
• محاسبه دقیق سن جنین برای انجام آزمایشات و زمان زایمان 

 ارزیابی سلامت جنین

در طی 13 تا 18 هفته اول حاملگی، سن جنین با استفاده از سونوگرافی قابل تعیین است. 5 فاکتور مهم در سونوگرافی برای اندازه گیری سن کودک شامل دور سر، دور شکم، طول استخوان ران، قطر سر جنین و قطر جمجمه است.

با استفاده از سونوگرافی، صدای قلب جنین در حدود هفته دهم حاملگی به وضوح قابل شنیدن است. بین 18 تا 20 هفته طول می کشد که ضربان قلب کودک با استفاده از گوشی پزشکی شنیده شود.

دقت سونوگرافی در یافتن ضربان قلب جنین

سونوگرافی یک روش استاندارد برای تعیین وضعیت جنین است. گاهی اوقات در سه ماهه اول بارداری، مشخص نیست که ضربان قلب وجود دارد یا خیر. در این موارد برای تعیین وضعیت جنین باید آزمایش های بیشتری انجام شود. این آزمایشات شامل آزمایش اندازه گیری  سطوح بتا hCG است که هورمون های بارداری هستند و با پیشرفت بارداری در سه ماهه اول افزایش می یابند.

در اواخر بارداری، اولین علامت مرگ جنین معمولاً عدم حرکت نوزاد در شکم مادر است. هنگامی که کودک در حال حرکت نیست، می توان از سونوگرافی برای تشخیص صدای قلب جنین و کشف دلیل عدم حرکت جنین استفاده کرد.

سخن آخر

ضربان قلب پایین جنین می تواند خطرات جدی در پی داشته باشد بنابراین در صورتی که این اتفاق برای جنین شما افتاد لطفا ابتدا آرامش خود را حفظ کنید زیرا استرس می تواند شرایط را بددتر کند. سعی کنید کمی صبور باشید و تا زمان تشخیص دقیق نگران نباشید زیرا بارها پیش آمده است که تنها به دلیل اشتباه در محاسبه تاریخ دقیق شروع بارداری در زمان مناسب سونو انجام نشده است. همچنین در این شرایط تمام دستورالعمل های پزشک را مو به مو اجرا کنید تا احتمال خطر سقط کاهش یابد.

[collapse id=2837]

منبع: سلامت بانوان اوما